چگونه در بورس ثبت نام کنیم؟ (ورود به بورس)

بازار سهام یا بازار بورس، مکانی برای ارزش‌گذاری و تبادل انواع اوراق بهادار، کالا، ارز خارجی، قراردادهای آتی و سایر ابزارهای مالی است که ساختاری کاملاً سازمان‌یافته دارد. هدف اصلی سازمان بورس راه‌اندازی یک تجارت عادلانه و مستمر از طریق انتشار کارآمد اطلاعات مربوط به خرید و فروش سهام شرکت‌های دولتی و خصوصی است. بازار سهام برای دولت‌ها، کارآفرینان و شرکت‌های خصوصی بستری را فراهم کرده است تا بتوانند از طریق آن اوراق بهادار را به سرمایه‌گذار عمومی واگذار کنند.

به این ترتیب هم سرمایه‌گذار می‌تواند در جایی مطمئن سرمایه‌گذاری کند و سود مطلوب کسب کند و هم سرمایه‌دار، بودجه لازم برای انجام کارهای تحقیقاتی، توسعه‌ای یا بازپرداخت بدهی خود را تأمین خواهد کرد. امروزه یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای یک سرمایه‌گذاری بلندمدت، سرمایه‌گذاری در بازار بورس است. اما به عنوان یک مبتدی برای ورود به دنیای هیجان‌انگیز بورس باید چه کار کرد؟ نقطه شروع ورود به دنیای بورس کجاست؟ سرمایه‌گذار برای ورود به بازار بورس باید چه اطلاعاتی داشته باشد؟ آیا فعالیت در بازار بورس نیاز به دانش و تخصص دارد؟ آیا هر کسی می‌تواند وارد دنیای بورس شود؟

کد بورسی چیست؟

هر سرمایه‌گذار تازه‌وارد به دنیای بورس، برای شروع فعالیت نیاز به یک شناسه کاربری انحصاری دارد، تا به کمک آن اقدام به خرید و فروش سهام در بازار بورس کند. کد سهامداری یا کد بورس مختص انجام معاملات آنلاین است. هر سرمایه‌گذار تنها یک‌بار اقدام به دریافت کد بورسی خواهد کرد. پس از دریافت کد بورسی، کارگزار قادر خواهد بود بر اساس سفارش متقاضی کار خرید و فروش سهام و اوراق بهادار را انجام دهد.

ثبت‌نام و دریافت کد بورسی

کد بورسی یک شناسه 8 کاراکتری با ترکیبی از حروف و ارقام است. کد بورسی در بازار سهام ایران متشکل از سه حرف اول نام خانوادگی متقاضی و یک عدد 5 رقمی است که به صورت تصادفی انتخاب می‌شود. کارگزاری‌های معتبر با ارائه مدارک شناسایی مانند کپی شناسنامه و شماره ملی به فرد متقاضی کد بورسی ارائه می‌کنند. دریافت کد بورسی کاملاً رایگان است و معمولاً دو روز کاری به طول می‌انجامد.
کد معاملاتی، شناسه شناسایی سرمایه‌گذار در نزد کارگزار است. هر سرمایه‌گذار تنها یک کد بورسی دارد، اما می‌تواند چندین کد معاملاتی داشته باشد. برای دریافت کد بورسی می‌توانید به دو صورت اقدام کنید: مراجعه حضوری به کارگزاری، ثبت‌نام غیرحضوری و اینترنتی.

روش‌های دریافت کد بورسی

دریافت کد بورسی به صورت حضوری

شما می‌توانید با مراجعه حضوری به شعب معتبر کارگزاری‌ها برای دریافت کد بورسی اقدام کنید. برای انجام این کار با در دست داشتن مدارک هویتی نظیر کپی شناسنامه و کارت ملی می‌توانید برای دریافت کد بورسی اقدام کنید. پس از ارائه مدارک و پر کردن فرم‌های مربوطه، کارگزاری اطلاعات را به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی بورس ارسال خواهد کرد تا کد بورسی برای شما صادر گردد. این پروسه معمولاً دو روز کاری طول می‌کشد.

دریافت کد بورسی به صورت غیرحضوری

در روش غیرحضوری شما نیازی به مراجعه به کارگزاری برای دریافت کد بورسی ندارید. بلکه این کار را از طریق اینترنت انجام خواهید داد. با مراجعه به سایت‌های معتبر هر کارگزاری به صورت آنلاین اطلاعات هویتی، شغلی، تحصیلی خود را ثبت می‌کنید، سپس از شما خواسته می‌شود یک حساب بانکی معتبر معرفی کنید. روش احراز هویت برای تطبیق مشخصات با مدارک ارائه شده توسط خود متقاضی تعیین می‌شود. احراز هویت به سه روش احراز هویت غیرحضوری در محل، احراز هویت از طریق مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت، احراز هویت حضوری در شعب کارگزاری نزدیک به محل کار یا سکونت خود امکان‌پذیر است.
پس از صدور کد بورسی، کارگزار از شما می‌خواهد در سجام ثبت‌نام کنید. سجام، سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتری است. سامانه سجام توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به منظور ایجاد زیرساختی یکپارچه نرم‌افزاری در راستای ارائه خدمات به مشتریان حقیقی و حقوقی راه‌اندازی شده است. با یک‌بار ثبت‌نام در سجام از کلیه فرصت‌های بازار مالی بدون نیاز به احراز هویت مجدد بهره‌مند خواهید شد. برای ثبت‌نام در سجام باید به وب‌سایت سجام مراجعه کنید، پس از تکمیل کردن فرم یک کد رهگیری 10 رقمی به شماره تلفن همراه اعلام شده در فرم ثبت‌نام ارسال خواهد شد. به منظور تکمیل ثبت‌نام باید این کد را در اختیار کارگزاری قرار دهید تا فرآیند ثبت‌نام شما تکمیل گردد.
پس از دریافت کد بورسی، باید از کارگزاری یک رمز جهت انجام خرید و فروش آنلاین سهام در سامانه معاملاتی آنلاین دریافت کنید و معاملات خود را آغاز نمایید. پس از تکمیل این مرحله، رمزتان به صورت پیامک (SMS) به شما ارسال می‌شود. حال با این رمز می‌توانید خرید و فروش آنلاین سهام، خرید و فروش اسناد خزانه اسلامی و تسهیلات مسکن یا عرضه اولیه انجام دهید. 

مدارک لازم جهت دریافت کد بورسی

مدارک لازم جهت دریافت کد بورسی اشخاص حقیقی

1. اصل و کپی شناسنامه از صفحه اول و صفحه توضیحات
2. اصل و کپی پشت و روی کارت ملی
3. آخرین مدرک تحصیلی
4. مشخصات کامل حساب بانکی (نام بانک، شماره‌حساب، شماره شبا، کد و نام شعبه، نوع حساب)
5. تکمیل فرم مشخصات مشتریهای حقیقی
6. تکمیل فرم درخواست برای کد معاملات آنلاین

شرایط دریافت کد بورسی برای افراد زیر دیپلم

حداقل سن قانونی برای فعالیت در بازار بورس 18 سال است. بر اساس قانون، حداقل مدرک تحصیلی برای متقاضیان دریافت کد بورسی دیپلم است. در صورتی که تحصیلات متقاضی زیر دیپلم باشد، برای وی کد بورسی صادر جهت انجام معاملات آنلاین صادر نخواهد شد. این دسته از افراد با مراجعه حضوری به کارگزاری یا درخواست تلفنی  یا آفلاین می‌توانند اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار کنند.

مدارک لازم برای دریافت کد بورسی اشخاص حقوقی

1. اصل و تصویر روزنامه رسمی آگهی تأسیس
2. اصل و تصویر روزنامه رسمی
3. آگهی کلیه تغییرات
4. اصل و تصویر اساسنامه
5. اصل و تصویر شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت‌مدیره
6. تکمیل فرم تعهدنامه
7. تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی
8. تکمیل فرم درخواست کد معاملات آنلاین (قرارداد معاملات برخط)
9. نامه درخواست خطاب به کارگزاری جهت دریافت کد بورسی
10. معرفی نماینده جهت انجام معاملات آنلاین و دریافت کد بورسی

آیا می‌توان بیش از یک کد معاملاتی دریافت کرد؟

همان‌طور که گفته شد، کد بورسی تنها یک‌بار صادر می‌شود و منحصراً برای یک کاربر تعریف می‌شود. اما هر کاربر می‌تواند در چندین کارگزاری ثبت‌نام کند و به این ترتیب چندین کد معاملاتی جهت انجام فعالیت در سامانه‌های مختلف معاملات آنلاین دریافت کند. کد معاملاتی شناسه‌ای برای شناسایی هویت هر کاربر نزد هر کارگزاری است. سرمایه‌گذار با داشتن یک کد بورسی می‌تواند هم‌زمان چندین کد معاملاتی فعال داشته باشد.

در صورتی که نام کاربری و گذرواژه خود را برای ورود به ورود به سامانه اطلاعات آنلاین را فراموش کرده‌اید، با مراجعه به شعب کارگزاری می‌توانید حساب کاربری خودتان را بازیابی کنید. کارگزاری با توجه به کد ملی ثبت‌شده، یک رمز جدید به شما می‌دهد و به این ترتیب حساب شما مجدداً فعال می‌شود.

امنیت کد بورسی

یکی از چالش‌برانگیزترین سؤالات در مورد کد بورسی، امنیت آن است. آیا اگر فرد دیگری به کد بورسی شما دسترسی پیدا کند، می‌تواند از آن‌سو استفاده کند؟ خیر. هیچ‌کسی با دسترسی به کد بورسی شما نمی‌تواند در روند کاری‌تان اختلال ایجاد کند. اما باید در حفظ مشخصات حساب کاربری شامل نام کاربری و گذرواژه که توسط کارگزاری به منظور انجام معاملات در سامانه معاملات آنلاین در اختیارتان قرار می‌گیرد، کوشا باشید.
در صورتی که به منظور مدیریت کردن سرمایه و واگذار کردن کار خرید و فروش خود به دیگران که اصطلاحاً به آن سبد گردانی گفته می‌شود، مسئولیت هرگونه فعالیت انجام‌شده در حساب کاربری شما بر عهده شخص خود شماست.
اگر اطلاعات ورود به سامانه معاملاتی شما سرقت شود، سارقین نمی‌توانند شماره‌حساب معاملات شما را تغییر بدهند یا پول موجود در آن را به حسابی دیگر منتقل کنند. زیرا امکان تغییر شماره حساب، در سامانه معاملاتی وجود ندارد. هرگونه تغییر در رابطه با شماره حساب‌، تنها با درخواست از کارگزاری امکان‌پذیر است.